ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΙΑΣ
 

Υφαντική

Μεταξωτά


Η μεταξουργία στην Κύπρο αναπτύχθηκε σαν υφαντική τέχνη από τα Βυζαντινά χρόνια. Διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην κοινωνική και οικονομική ζωή του τόπου διά μέσου των αιώνων. Ωστόσο η παραγωγή και η χρήση του πολίτιμου αγαθού αναπτύχθηκε σύμφωνα με ιστορικές πληροφορίες σε μεγάλο βαθμό κατά την περίοδο των Λουζινιανών. Ως αποτέλεσμα η Κύπρος κατά την εποχή αυτή αναπτύχθηκε ως κέντρο παραγωγής μεταξωτών και χρυσοκέντητων υφασμάτων με τη διακίνηση τους προς τη Δύση. Αργότερα επί εποχής των Φράγκων άρχισε η παρακμή των μεταξωτών υφαντών. Στη συνέχεια η τέχνη αυτή συνεχίστηκε σε μορφή οικοτεχνίας σε πολλές περιοχές του νησιού όπως στη Λάπηθο και Καραβά, στην Πάφο, Μεσαορία, Κακοπετριά και Καρπασία. Μάλιστα επί Αγγλοκρατίας το μετάξι, σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία, στην Κύπρο υπήρξε για την Βρετανική Αυτοκρατορία η 2η μεταξοπαραγωγός χώρα μετά την Ινδία.
Η πραγματική εξέλιξη της υφαντικής τέχνης αναπτύχθηκε κατά τον 13ο αιώνα με την μετακίνηση των υφαντουργείων σε λιμάνια της Κύπρου. Ξακουστό κέντρο διακίνησης μεταξιού υπήρξε η Αμμόχωστος.
Σημαντική ώθηση στην ανάπτυξη την Μεταξουργίας ήταν η καταβολή του φόρου υποτελείας στο Σουλτάνο της Αιγύπτου κατά τον 15ο αιώνα. Η πιο όμως οργανωμένη προσπάθεια εκσυγχρονισμού της Κυπριακής Μεταξουργίας υπήρξε επί Αγγλοκρατίας. Εντυπωσιασμένοι οι Άγγλοι από την ποιότητα και αυθεντικότητα του κυπριακού μεταξιού έδωσαν ώθηση και έκαναν προσπάθειες για αναμόρφωση της καλλιέργειας, παραγωγής και ύφανσης του κυπριακού μεταξωτού. Παρά τις προσπάθειες αυτές κέντρο παραγωγής της κλωστής και ύφανσης του μεταξωτού παρέμενε η οικογένεια. Έτσι η ύφανση του περιορίστηκε σε μορφή Οικοτεχνίας. Υφάσματα από μετάξι και νήμα κουκκουλάρικο ύφαιναν σε όλη την Κύπρο, στην Καρπασία, τη Μεσαορία και την Λευκωσία. Τα χρησιμοποιούσαν για την ετοιμασία γιορτινών ενδυμασιών, ως και άλλα είδη ρουχισμού.
Η Λευκωσία ήταν ξακουστό κέντρο παραγωγής μεταξωτού. Οι υφάντριες του Αγίου Αντωνίου, του Αγίου Κασσιανού και της Χρυσαλινιώτισσας φημίζονταν για τους ιταρέδες, τις σαττακρούτες, τα μεταξωτά ταϊστά, τις γάζες από λεπτό μετάξι, και τα κουκκουλλάρικα σε μεγάλη ποικιλία.
Η ξαφνική προσφυγοποίηση των κατοίκων μεγάλου μέρους του νησιού το 1974 ως και η μαζική παραγωγή φθηνών τυποποιημένων προϊόντων που κατακλύζουν τις αγορές μας συνέβαλαν στην απότομη μείωση των μεταξωτών υφαντών και εγκατάλειψη της τέχνης τους.
Η Υπηρεσία Κυπριακής Χειροτεχνίας μέσα από τους στόχους και τις δραστηριότητες της με τα εργαστήριά της, συμβάλλει θετικά στη διάσωση της υφαντικής τέχνης των μεταξωτών με τον παραδοσιακό τρόπο. Το εργαστήριο Υφαντικής ετοιμάζει σχετικά πρότυπα δείγματα μεταξωτών υφαντών τα οποία διαθέτει μέσω των καταστημάτων της Υπηρεσίας Κυπριακής Χειροτεχνίας.











Back To Top