ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΙΑΣ
 

Μεταλλοτεχνία

Η τέχνη της αργυροχοΐας στην Κύπρο ήταν γνωστή από τα πανάρχαια χρόνια.

Η κατεργασία των μετάλλων για την κατασκευή κοσμημάτων αναπτύχθηκε σε σπουδαία τέχνη κατά τη Μυκηναϊκή περίοδο. Αξιόλογα δείγματα κυπριακής αργυροχοΐας καλύπτουν την Κυπρο-Μυκηναϊκή, την Αρχαϊκή, την Κλασσική και την Ελληνιστική περίοδο. Έργα αξιόλογα που βρίσκονται στα διάφορα μουσεία και σε ιδιωτικές συλλογές παρουσιάζουν χαρακτηριστι­κά και τεχνικές που εφαρμόζονται στη νεότερη εποχή της κυπριακής αργυροχοΐας.

Αξιόλογα επίσης κοσμήματα, εκκλησιαστικά και οικιακά σκεύη βρέθηκαν στην Κύπρο από την Πρωτο-Χριστιανική περίοδο (έκτυπη και διάτρητη διακόσμηση με ένθετο σμάλτο). Γνωστοί ήταν και οι περίφημοι θησαυροί της Λάμπουσας που αποτελούν σπουδαία δείγματα της Πρωτοβυζαντινής τέχνης.

Στη νεότερη εποχή η κυπριακή αργυροχοΐα παρουσιάζει διάφορα αξιόλογα ασημένια κοσμήματα καθώς και εκκλησιαστικά σκεύη από τις συλλογές των εκκλησιαστικών μουσείων.

Κατά το 17ο μέχρι το 19ο αιώνα η αργυροχοΐα βρισκόταν σε ακμή και η Λευκωσία ήταν το σημαντικότερο κέντρο της εργαστηριακής αργυροχοΐας, όμως αναπτύχθηκαν και άλλα περιφερειακά κέντρα όπως των Λευκάρων, του Λευκονοίκου και της Μηλιάς. Τα εργαστήρια των τεχνιτών της Λευκωσίας βρίσκονταν στη γνωστή σε όλους «Οδό Χρυσοχόων» που οδηγούσε στην εκκλησία της Αγίας Σοφίας στην κατεχόμενη Λευκωσία, όπου πωλούσαν επιτόπου και την παραγωγή τους. Επίσης, οι ίδιοι οι τεχνίτες διέθεταν πολλά από τα είδη τους σε χωριά και μοναστήρια κατά τις μεγάλες γιορτές και σε τοπικά πανηγύρια.

Είδη αργυροχοΐας

Η νεότερη αργυροχοΐα διακρίνεται:
Στην εκκλησιαστική αργυροχοΐα που περιλαμβάνει εκκλησιαστι­κά σκεύη όπως καλύμματα ευαγγελίων και εικόνων, δισκοπότηρα, εξαπτέρυγα, καντήλια, θυμιατήρια, κηροπήγια για την Αγία Τράπεζα, λαμπάδες, λειψανοθήκες, πόρπες και ζώνες ιερέων, κ.ά.

Στην αστική αργυροχοΐα που αναπτύχθηκε κυρίως στις πόλεις και περιλαμβάνει χανάπια, γλυκοθήκες, κουταλάκια, καπνιστομέρρεχα και γυναικεία κοσμήματα. Τα πιο συνηθισμένα κοσμήματα ήταν οι σπλίγγες του μαντηλιού και του στήθους, αλυσίδες, σταυροί, πούκλες στολισμένες με σμάλτο ή χρωματιστές πέτρες, σκουλαρίκια και δακτυλίδια.

Τεχνικές αργυροχοΐας

Οι αργυροχόοι χρησιμοποιούν διάφορες τεχνικές. Οι σημαντικό­τερες απ' αυτές είναι:

Εγχάρακτη: Τεχνική κατά την οποία η διακόσμηση πάνω στο ασήμι γίνεται με εργαλεία χαρακτικής (καλέμια).

Έκτυπη (πλουμιστή): Τεχνική που βασίζεται στο κτύπημα της ασημένιας πλάκας πάνω στο αμόνι ή σε στρώμα πίσσας για να δημι­ουργηθεί το ανάγλυφο. Η διακόσμηση αυτή ονομάζεται φουσκωτή. Τις λεπτομέρειες της διακόσμησης (πλούμισμα) τις κάνουν μετά το κτύπημα στην πίσσα.

Διάτρητη (ξιγυριστή): Η παράσταση πάνω στην πλάκα κόβεται με το πριόνι (ξιγύρισμα) ώστε να φανεί καλύτερα η διακόσμηση. Με διάτρητη τεχνική είναι διακοσμημένα διάφορα εκκλησιαστικά είδη, όπως καντήλια, θυμιατήρια, κ.ά.

Συρματέινη (τριφουρένια): Το μέταλλο, συνήθως καθαρό ασήμι, περνιέται από το σύρτη (εργαλείο με πολλές τρύπες διαφορετι­κής διαμέτρου) αρκετές φο­ρές για να σχηματιστεί σε σύρμα. Ο σκελετός κατα­σκευάζεται με χοντρό σύρ­μα, ενώ για την ένθετη δια­κόσμηση χρησιμοποιείται λεπτό σύρμα που διαμορ­φώνεται σε διάφορα ελικωτά σχέδια. Οι τεχνίτες ορι­σμένες φορές χρησιμοποι­ούσαν την τεχνική αυτή σε συνδυασμό με το σμάλτο.

Χυτή: Στη μέθοδο αυτή χρησιμοποιούν καλούπια (στάμφες) για την κατα­σκευή διαφόρων αντικειμένων. Στην τεχνική αυτή λιώνουν το ασήμι και το χυτεύουν στα καλούπια.

Χυτή διάτρητη: Με τη μέθοδο αυτή οι τεχνίτες παίρνουν το χυτό αντικείμενο και το ξιγυρίζουν με μικρό πριονάκι ώστε να είναι πιο εντυπωσιακό.

Η Υπηρεσία Κυπριακής Χειροτεχνίας του Υπουργείου Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού διατηρεί στενή συνεργασία με πολλά ιδιωτικά εργαστήρια αργυροχοΐας και έχει αναλάβει το ρόλο της έρευνας και μελέτης της παραδοσιακής αργυροχοΐας καθώς και την ανάπτυξη της σε σύγχρονη χειροτεχνία.




  • Ενημερωτικά Έντυπα - Η Αργυροχοΐα στην Κύπρο

  • Αστική Αργυροχοΐα

  • Εκκλησιαστική Αργυροχοΐα



  • Back To Top