Το «βενίς» είναι είδος δαντέλας και παρατηρείται σε πολλά από τα παλαιότερα είδη του λευκαρίτικου κεντήματος. Γίνεται με πρώτη ύλη αποκλειστικά την λινή ή βαμβακερή κλωστή. Για την κατασκευή της χρησιμοποιείται το μαξιλαράκι. Οι βελονιές που χρησιμοποιούνται είναι κυρίως το φεστόνι και οι «ριχτές» βελονιές. Τα μοτίβα που δημιουργούνται είναι αυστηρά γεωμετρικά. Προσομοιάζουν με φύλλα σε διάφορες διατάξεις, δημιουργούνται με το πλέξιμο της κλωστής, «τις πίττες», τα δε κεντήματα τους ή άλλως πως δαντέλες, αποκαλούνται μέχρι σήμερα «πιττωτά». Η τεχνική αυτή αναπτύχθηκε σε πολλά μέρη της Κύπρου όπως την Ορά, Λάγεια, Μελίνη, Κάτω Δρυ, Αθηαίνου, Λάρνακα. Αργότερα τα γεωμετρικά αυτά σχέδια, «τα πιττωτά», όπως λέγονται, τροποποιούνται. Εμπνέονται από μοτίβα παρμένα από βυζαντινά υφάσματα και πολύτιμα πρότυπα των σταυροφόρων. ΄Ετσι γίνονται πιο ελεύθερα τα σχέδια, όπως είναι τα ελικοειδή φύλλα, τα λουλούδια, πουλιά, ζώα και ανθρωπόμορφες φιγούρες. Αυτά τα είδη της δαντέλας επεκράτησαν στην περιοχή της Λάρνακας, την παλαιάς Σκάλα, με την ονομασία «σκαλιώτικα». Γίνονται με τις ίδιες βελονιές, με τη χρήση πατρόν κάτω από την δαντέλα που πλέκεται σε μαξιλαράκι.
Στο λευκαρίτικο κέντημα πλέκονται απ΄ ευθείας στο ύφασμα. Σε κάθε κοπτό τετράγωνο δημιουργείται με το πέρασμα από τους αρμούς που άφηναν σε κάθε τετράγωνο. Δημιουργούσαν πρώτα τις ακτίνες, «τους στύλλους ή τα κλωνιά», τη βάση πάνω στην οποία θα έπλεκαν τη δαντέλα σε κάθε τετράγωνο. Στην Ιταλία την ονόμαζαν «punto cyprioto» και αργότερα «punto reticello» ή «punto creco». Στην Ελλάδα επικράτησε να λέγεται «Κυπριακή βελονιά». Στην Κύπρο, επειδή θυμίζουν αντίστοιχα ιταλικά πρότυπα, επεκράτησαν να λέγονται μέχρι τις μέρες μας «βενίς».
|
|
|
|
|